“Zorg dat je op tijd begint en maak je bedrijf toekomstbestendig.”
Ondernemen is vooruit kijken, anticiperen, binnen jouw eigen branche, je eigen doelgroep, maar ook breder. Maatschappelijke en economische ontwikkelingen kunnen veel invloed hebben. De Europese richtlijn voor duurzaamheidsverslaggeving, de CSRD, raakt uiteindelijk de gehele economie, dus ook jullie bedrijf. We schreven eerder al over wat het inhoudt en voor welke bedrijven het op korte termijn van toepassing is. In gesprek met Nicolette Loonen, founding partner bij TOSCA, wordt duidelijk waarom deze richtlijn ook voor de mkb-bedrijven belangrijk is.
TOSCA – Tribe Of Sustainability Change Agents – staat bedrijven bij in verschillende duurzaamheidsvraagstukken, waaronder de CSRD. De opdrachtgevers van ons, Sanacount, vallen doorgaans niet onder de criteria waarmee je verplicht wordt tot duurzaamheidsverslaglegging. Toch besteden wij hier aandacht aan en spreken we hierover met onze opdrachtgevers, met jullie. Want er gaan vragen komen; vanuit klanten, afnemers, banken, overheden en de samenleving… En het is belangrijk je nu al over bestaande en mogelijke vraagstukken te buigen, zodat je voorbereid bent en jullie organisatie klaar is voor de toekomst.
Wat gaat er veranderen?
Nicolette: ”Veel bedrijven zijn al intrinsiek gemotiveerd om met duurzaamheid aan de slag te gaan, hebben ook al stappen genomen. De wereld verandert, duurzaamheid krijgt voor meer mensen en organisaties steeds meer lading. Soms zijn het de werknemers die door kritische vragen te stellen duurzaamheid op de agenda zetten. Maar het kunnen ook je klanten of afnemers zijn die willen weten hoe duurzaam je bent. Ook in de financiering speelt transparantie over duurzaamheid een rol, steeds meer banken vragen om informatie over de duurzaamheid van jouw bedrijf.”
De CSRD vraagt om transparantie door grotere bedrijven. Maar door de reikwijdte te verleggen naar de gehele keten kunnen MKB-bedrijven als leverancier aan grote bedrijven ook met meer informatie over duurzaamheid te maken krijgen. Als jullie bedrijf een onderdeel is van de keten van een bedrijf dat CSRD-plichtig is, mag je verwachten dat je informatie over bijvoorbeeld CO2-uitstoot aan moet leveren.
De inbedding van duurzaamheid in de bedrijfsvoering en communicatie hierover is essentieel voor de toekomstbestendigheid van ieder bedrijf. “Wanneer je weet wat jouw impact is op duurzaamheidsvraagstukken, zoals klimaatverandering, kun je daar op gaan sturen. En hier ook een doelstelling op formuleren, zoals bijvoorbeeld klimaatneutraal ondernemen in 2030. Dit past bij een langetermijnambitie, het maakt je bedrijf toekomstbestendiger. En je hoeft het niet zelf te doen. Kleinere bedrijven hebben niet zomaar de resources, maar kunnen bijvoorbeeld samen een traject starten met een duurzaamheidsprofessional, waardoor je ook van andere ondernemers kunt leren. Ook zijn er gemeentes die handvatten bieden in de vorm van bijvoorbeeld spreekuren en subsidies.”
De SDG’s – Sustainable Development Goals
De CSRD en de vragen die je hier van afnemers over kan krijgen gaan niet alleen over CO2-uitstoot, ze gaan ook over circulariteit, over personeelsbeleid, over mensenrechten. De Sustainable Development Goals zijn hierin een mooie leidraad. Deze 17 doelen zijn opgesteld door de Verenigde Naties. Ze zijn een mondiaal kompas voor uitdagingen als armoede, onderwijs en de klimaatcrisis. “De SDG’s zijn hele concrete handvatten,” aldus Nicolette. “Ze werken met duidelijke doelen en bovendien zorgen ze ervoor dat overheden, bedrijven, burgers en maatschappelijke organisaties dezelfde taal spreken.”
Vanzelfsprekend zullen niet alle doelen even veel samenhang hebben met jullie business en dat is prima. Toch is het goed om ze allemaal na te lopen met een open blik. Wees creatief, kijk naar de haakjes die er zijn.
Verandering in jullie organisatie
Het startpunt verschilt van bedrijf tot bedrijf en Nicolette komt bij veel verschillende bedrijven over de vloer. “Duurzaamheid is niet meer een nice-to-have. Als je meer dan 250 fte hebt, dan moet je er serieus werk van maken. Je kunt beginnen met iemand die het leuk vindt en een halve dag in de week er iets mee kan doen. Maar je zult merken dat je na verloop van tijd moet opschalen. Gelukkig zie je ook dat steeds meer mensen enthousiast zijn over duurzaamheid, dus vraag ook eens bij je medewerkers wie van hen het leuk vindt om een duurzaamheidsproject te starten.
Het gaat niet meer weg en je moet er expertise op hebben. Wanneer de vraagstukken te complex worden kun je ook een duurzaamheidsprofessional aanschakelen, die je op weg helpt. Iemand waarmee je de kaders neerlegt, de piketpaaltjes slaat. Wellicht wordt het in de toekomst normaal om als kleinere partij doorlopend een stuk expertise in te huren, net als nu al gebeurt met externe hr-specialisten.”
Wat in ieder geval belangrijk is, is dat je kijkt wat er nodig is voor jullie bedrijf. Dat gaat dan zowel om vaststellen wat er vereist is voor duurzaamheidsverslaglegging en het verzamelen van data, als om het realiseren van een gedragsverandering binnen de organisatie. Als je je medewerkers kan motiveren, met ideeën kan laten komen, dan zijn duurzaamheidsstappen zoveel beter te maken en beleid is beter te implementeren en borgen.
“Bij TOSCA werken we met een model voor de inbedding van cultuur in de organisatie dat je aan kan passen aan het soort organisatie, aan de duurzaamheidscultuur die er is of die juist ontbreekt. Het geeft inzicht in aan welke knoppen je kan draaien. Bij de ene organisatie is er sprake van veel bevlogenheid en moet er meer structuur komen. Het kan ook juist andersom zijn. Er zijn ook organisaties die al sterk bezig zijn, maar erg intern gericht zijn en dus meer naar buiten mogen treden met hun verhaal. Soms speelt de andere kant: een sterk verhaal, maar nog veel ruimte om dat verhaal ook om te zetten naar de dagelijkse praktijk. Wij helpen bedrijven hiermee, zodat de aanpak op maat is en we samen de juiste interventies toepassen om duurzaamheid in te bedden in de bedrijfscultuur. En zoals bij alle veranderingen is eigenaarschap essentieel. Iedereen draagt verantwoordelijkheid, maar het is ook duidelijk wie de regie in handen heeft.”
Afstemming met de accountant
Financieel en fiscaal professionals, zoals accountants, hebben natuurlijk veel kennis van verslaglegging. In Nederland is het zo geregeld dat de accountant een handtekening moet zetten onder het duurzaamheidsverslag in het kader van de CSRD. Ook als jullie daar niet toe verplicht zijn is het goed om om tafel te gaan met je financieel en fiscaal adviseur. Is iedere adviseur dan ook expert in duurzaamheid? Vanzelfsprekend niet, ook voor hen is er werk aan de winkel. In het volgend blog, het laatste in deze drieluik, kijken we naar wat je mag verwachten van je adviseur en van een accountant.
Begint het nu al te kriebelen en wil je stappen maken? Neem contact met ons op en dan kijken we samen naar jullie ambitie en mogelijkheden.
