De stichting
Een stichting is een rechtsvorm die wordt gebruikt wanneer je een bepaald maatschappelijk, sociaal of ideëel doel hebt en geen winst wil maken. Voorbeelden zijn natuur, mensenrechten of verspreiding van cultuur. Maar ook sportclubs kunnen stichtingen zijn. Ook ziekenhuizen, musea en omroepen zijn vaak stichtingen. Je kan een stichting alleen, maar ook met anderen oprichten. Indien je een stichting hebt met een onderneming, mag deze wél winst maken. Deze winst dient dan wel uitgegeven te worden aan het ideële doel van de stichting en mag niet worden uitgekeerd aan bestuurders.
Rechtspersoonlijkheid en aansprakelijkheid
Een stichting heeft een bestuur, en kan ook een Raad van Toezicht hebben die toezicht houdt op het bestuur. Dat laatste is niet verplicht, maar kan je wel vastleggen in de statuten. Een stichting heeft rechtspersoonlijkheid, dus de bestuurders zijn meestal niet aansprakelijk met hun privévermogen. Dit is wel onder de voorwaarden dat het bestuurslid is ingeschreven in het Handelsregister, anders is hij wel persoonlijk aansprakelijk. Bestuurswisselingen dienen dus tijdig te worden doorgegeven. Ook zijn bestuurders aansprakelijk bij wanbestuur. In tegenstelling tot een vereniging heeft een stichting geen leden, er vindt dus geen ledenvergadering plaats om belangrijke besluiten te nemen. Een stichting moet zich per 1 juli 2021 houden aan de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen.
Tekenbevoegdheid, zeggenschap en eigenaarschap
Het bestuur is tekenbevoegd als geheel. Bestuurders mogen samen of zelfstandig tekenen of rechtshandelingen uitvoeren. Er kunnen specifieke regels zijn voor wie alleen mag tekenen en wie alleen met het hele bestuur mag tekenen. Deze regels zijn vastgelegd in de statuten. Het is ook mogelijk om iemand anders een volmacht te geven.
Kosten en belasting
Een stichting krijgt inkomsten door middel van donaties, subsidies, leningen en eventueel erfenissen.
Er is geen startkapitaal nodig om een stichting op te richten. Je dient wel rekening te houden met de notariskosten voor de oprichting, de inschrijving in de KVK en de kosten voor het bijhouden van de administratie. Ook overeenkomsten, correspondentie of digitale data vallen onder de administratie. Een stichting die ook een onderneming heeft, dient vanaf een bepaald omzetbedrag een jaarrekening te deponeren.
Een stichting zonder onderneming hoeft geen belasting te betalen. Als je commerciële activiteiten uitvoert (op structurele basis), dan betaal je wel vennootschapsbelasting. Je kunt hiervoor gebruik van de aftrekposten voor vennootschapsbelasting, zoals bijvoorbeeld de investeringsaftrek.
Of de stichting btw moet afdragen, verschilt per situatie.
Oprichten, opheffen of wijzigen
Om een stichting om te richten ga je naar de notaris. Hij stelt de notariële akte op, inclusief de statuten. Vaak verzorgt hij ook de inschrijving in het Handelsregister van de KVK. De bestuurders moeten worden ingeschreven in het Handelsregister als bestuurslid. Als dit niet wordt gedaan, zijn de bestuursleden privé aansprakelijk. Daarnaast schrijf je de uiteindelijke belanghebbende in, in het UBO-register.
Een stichting kan alleen of met anderen worden opgericht. Je kunt ook een stichting oprichten in naam van een overleden persoon, indien hij dit in zijn testament heeft gezet. Een rechtspersoon – bijvoorbeeld een bv – kan ook een stichting oprichten.
Om de stichting te stoppen, moet het bestuur besluiten om de rechtspersoon te ontbinden. Voordat de rechtspersoon dan ook ophoudt te bestaan, dienen alle schulden en uitkeringen te zijn betaald en het vermogen volgens de statuten te zijn verdeeld.
Als je de statuten wilt wijzigen moet het bestuur hierover besluiten. In de statuten is vastgelegd hoe deze procedure in zijn werk gaan. De notaris voert een controle uit op de wijzigingen en voert ze vervolgens door.
Als er een verandering is in de samenstelling van het bestuur, dient deze bestuurswisseling binnen 8 dagen te worden doorgegeven aan het KVK. Geef dit door, anders blijft de oude bestuurder aansprakelijk bij wanbestuur.
Personeel
Een stichting mag personeel aannemen, hiervoor betaal je dan loonheffingen en sociale premies. De eerste keer dat je personeel aanneemt, moet je je registeren als werkgever bij de Belastingdienst en dit doorgeven aan de KVK.
Een bestuurder kan ook in loondienst zijn van de stichting. Hij dient dan een arbeidsovereenkomst te hebben en een redelijke vergoeding te krijgen. Hij mag dan niet meer alleen beslissingen . Indien de stichting een ANBI-status heeft, mogen bestuurders geen andere beloning ontvangen dan voor gemaakte onkosten of een niet-bovenmatig vrijwilligersvergoeding.
Sociale zekerheid
Bestuurders in loondienst zijn werknemers voor de sociale verzekeringen. Bestuurders die niet in loondienst zijn, zijn dat niet. Natuurlijk kan je zelf een verzekering afsluiten en/of een pensioen opbouwen.
