Inkomstenbelasting is een van de belangrijkste belastingen die in Nederland wordt geheven. Het is een belasting die wordt geheven over verschillende soorten inkomens, zoals loon, salaris, winst uit onderneming en vermogen. Het bedrag dat betaald moet worden, wordt berekend op basis van deze inkomens en is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de verschillende inkomstenbronnen en mogelijke aftrekposten. Ook heffingskortingen spelen een belangrijke rol bij het bepalen van het uiteindelijk te betalen bedrag. Deze inkomensbronnen worden per box afzonderlijk in de belastingheffing meegenomen.
Het boxenstelsel: inkomen verdeeld in drie boxen
Het boxenstelsel is een systeem binnen de inkomstenbelasting waarbij het inkomen wordt verdeeld in drie boxen:
- Box 1 voor inkomen uit werk en woning,
- Box 2 voor inkomen uit aanmerkelijk belang,
- Box 3 voor inkomen uit sparen en beleggen.
Elke box heeft eigen tarieven en regels voor de berekening van de belasting. Er zijn verschillende belastingschijven met oplopende tarieven naarmate het inkomen hoger wordt. In 2024 bestaat Box 1 bijvoorbeeld uit twee schijven, waarbij het tarief progressief is en stijgt naarmate het inkomen hoger wordt. Daarnaast zijn er heffingskortingen en aftrekposten beschikbaar die het belastbaar inkomen kunnen verlagen.
Box 1: inkomen uit werk en woning
Box 1 is de box waarin het inkomen uit werk en woning wordt belast. Het gaat hierbij om inkomsten zoals loon, salaris, uitkeringen en winst uit een eigen onderneming. Het belastingtarief voor Box 1 is progressief, dat wil zeggen dat het tarief oploopt naarmate het inkomen hoger wordt. Dit progressieve tarief bestaat in 2024 uit twee schijven.
Box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang
Box 2 is de box waarin het inkomen uit aanmerkelijk belang wordt belast. Dit zijn inkomsten uit een bv of nv waarvan de belastingplichtige ten minste 5% van de aandelen bezit. Het tarief voor Box 2 is lager dan voor Box 1, maar de exacte hoogte van het tarief kan variëren afhankelijk van het belastingjaar.
Box 3: inkomen uit sparen en beleggen
Box 3 is de box waarin het inkomen uit sparen en beleggen wordt belast. Hierbij gaat het om vermogensinkomsten zoals rente, dividend en vermogenswinst. Het inkomen in Box 3 wordt niet gebaseerd op het werkelijke rendement, maar op een forfaitair rendement dat door de Belastingdienst wordt vastgesteld. Voor 2024 wordt dit inkomen forfaitair belast tegen een vast percentage van 31%.
Heffingskortingen en aftrekposten
Naast het boxenstelsel spelen heffingskortingen en aftrekposten een belangrijke rol bij het verminderen van het te betalen bedrag aan inkomstenbelasting. Heffingskortingen zijn kortingen op de te betalen belasting en kunnen variëren, afhankelijk van persoonlijke omstandigheden, zoals leeftijd, inkomen en gezinssituatie. Voorbeelden van heffingskortingen zijn de algemene heffingskorting, arbeidskorting en ouderenkorting.
