Is duurzaam the new black?
Eerder schreven we een blog over het interview met Professor Nancy Kamp-Roelands. We interviewden haar over de financieel en fiscaal adviseur als aanjager van de duurzaamheidstransitie. Een inspirerend gesprek waarin diverse onderwerpen aan bod kwamen die invloed hebben op deze transitie; bijvoorbeeld nieuwe bedrijfsmodellen, de sense of urgency, het belang van opleiden en nog veel meer. Ertug en Lucky spraken ook haar collega Dick de Waard, Professor Auditing aan de Universiteit van Groningen. We vroegen hem naar de veranderende rol van de financieel en fiscaal adviseur.
Wat is Dick zijn drijfveer?
We vroegen ons als eerste af wat Dick motiveert om zich hard te maken voor de duurzaamheidstransitie in de financiële en fiscale wereld. Dick: “ik studeerde accountancy en toen het moment van afstuderen aanbrak, wilde ik graag een origineel scriptieonderwerp oppakken. Ik las toevallig een artikel over het milieujaarverslag en dit wekte mijn interesse. Zouden accountants daar een rol in kunnen spelen?”
Na zijn scriptie groeide zijn passie steeds meer. Hij ging zich verder inlezen en zijn interesse groeide, hij kreeg steeds meer vragen over waarom we dingen doen zoals we ze doen. Als gevolg van deze belangstelling volgde Dick de postdoctorale opleiding milieumanagement. Na afronding begon hij zijn collega-accountants kritische vragen te stellen over duurzaamheid. In het begin lag zijn passie vooral bij het milieu, maar langzaam maar zeker breide deze passie zich dit uit naar ethische en sociaalmaatschappelijke vraagstukken.
Duurzaamheid voor de financieel en fiscaal adviseur
Dick vertelt ons dat ze er (met de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA)) hard aan werken om de accountant in beweging te krijgen. “Waar we mee starten met deze financieel en fiscaal adviseurs? Ze ervan overtuigen om in gesprek te gaan met hun klanten. Om focus te behouden en het concreet te maken beginnen we met het thema klimaat, dat is herkenbaar voor iedereen. Maar ook dat kan al best wat weerstand oproepen bij de gemiddelde Nederlandse accountant.”
Daarom is dat bewustzijn bij de financieel en fiscaal adviseur zo belangrijk. Het gaat niet enkel meer om het financiële aspect in hun dienstverlening. Dick: “Wat gebeurt er als wetgevers gaan ingrijpen of als er geen grondstoffen of mensen meer zijn, dan heeft de onderneming geen toekomst meer.” Dick haalt de vier productiefactoren aan: ondernemerschap, natuur, mens en geld. “We focussen ons vaak op geld, maar vergeten dat het een niet zonder het ander kan bestaan. De accountant kan een belangrijke rol nemen in deze duurzaamheidstransitie”.
Hoe zorg je voor de motivatie?
Verplichtingen voor grote bedrijven hebben ook effect op het mkb
Deze rapportage-eisen gelden voor grote ondernemingen, maar het mkb gaat hier in de keten mee geconfronteerd worden. Dick haalt het voorbeeld aan van een transportonderneming: “ze zullen hun klanten steeds meer zijn duurzaamheidsbeleid moeten kunnen aantonen, anders huren grote bedrijven hem niet meer in. Die moeten immers rapporteren over de hele keten.”
Een dergelijke externe druk als motivatie is volgens Dick helemaal niet erg. Als je gedwongen bent om je in te lezen en je te verdiepen in het onderwerp duurzaamheid, komt er vaak uiteindelijk ook een intrinsieke motivatie.
Wat kan de adviseur doen voor het mkb?
We vroegen Dick hoe je als financieel en fiscaal adviseur de mkb-bedrijven kan helpen in de duurzaamheidstransitie. Dick: “Je gaat als accountant sowieso het technische probleem niet oplossen, maar dat deed je voorheen ook al niet. Heel veel ondernemers zien het probleem zelf ook wel, maar het is wel prettig als er iemand is die met je mee kan denken. Neem een autodealer die handelt in een merk dat nog geen elektrische auto’s maakt. Hier zal hij best wel eens bij stilgestaan hebben. Als accountant kan je ten minste vragen hoe hij kijkt naar de toekomst om hem te motiveren er meer in te duiken.”
Het effect op de concurrentiepositie
De duurzaamheidstransitie is lastig voor zowel organisaties als financieel en fiscaal adviseurs. Dick geeft toe: “De langetermijnvisie kost op de korte termijn gewoon geld. Op de korte termijn gaat het waarschijnlijk ten koste van je concurrentiepositie, maar let wel; wie weet ben je over vijf jaar wel de koploper. Een echte visionair gaat deze lastige uitdaging aan. Je zult dat vaak horen “weer een idee” of “moeten we nou weer veranderen”. Door zelf te starten en te bewijzen dat het kan, krijg je ook die mensen uiteindelijk mee. Laat ze het maar zien. Als je erin gelooft, gewoon doorgaan.”
Duurzame belastingheffing
Volgens Dick speelt ook belasting een belangrijke rol in duurzaamheid. Veel bedrijven willen van hun belastingadviseur weten hoe ze minder belasting kunnen betalen. Er wordt vaak gevraagd naar belastingtrucjes en -constructies. Maar dat iedereen zijn ‘fair share’ betaalt, dat is volgens hem de basis van duurzaamheid: “Je ziet in de branche dat er ook steeds minder wordt meegewerkt aan dergelijke constructies. Tuurlijk mag er gebruik gemaakt worden van de faciliteiten die de Belastingdienst aanbiedt, maar het speelveld moet wel gelijk blijven. Liegen om minder belasting te betalen is als het ware stelen van je medemens. Bovendien kan je belasting ook inzetten om dat speelveld nog verder gelijk te trekken. Denk aan hogere belasting voor niet-duurzame producten, bijvoorbeeld bepaalde grondstoffen.”
Een laatste advies van Dick
We vroegen Dick om zijn laatste advies; hij hoopt dat brancheverenigingen van het mkb ook een stap gaan maken en nog meer het voortouw gaan nemen in de duurzaamheidstransitie. Ze zijn er al wel mee bezig, dat weet hij, maar wat Dick betreft mogen ze duurzaamheid écht gaan promoten. Dat geeft de mkb-organisaties weer een extra boost om hun steentje bij te dragen.
Verder praten over duurzaam ondernemen?
Ben je geïnspireerd door het interview met Dick en wil je eens verder praten over duurzaam ondernemen of denk je er zelfs over om je businessmodel erop aan te passen? Onze adviseurs denken graag met je mee over waar jullie als organisatie kunnen beginnen en waar de mogelijke risico’s en kansen liggen. Neem gerust contact met ons op.
